Bestuursverslag

AFVALBELEID

DIENSTVERLENING

ORGANISATIE

MEDEZEGGENSCHAP (OR)

FINANCIEEL DIRECTIEVERSLAG

FINANCIEEL DIRECTIEVERSLAG 2022

FINANCIEEL
DIRECTIEVERSLAG
2022

BELEID

Het financieel, prijs- en dividendbeleid van Cyclus is enerzijds gericht op marktconforme tarieven voor haar aandeelhoudende klantgemeenten nu en in de toekomst en anderzijds op de continuïteit voor het bedrijf en een solvabele onderneming. Dit vertaalt zich in een beleid dat gericht is op: een tarief dat gelijk blijft of daalt bij een gelijk of hoger dienstverleningsniveau door verlaging van de exploitatiekosten, innovatie en ontwikkeling van de dienstverlening door te investeren in nieuwe toepassingen, een beperkte winstmarge voor Cyclus en een solvabiliteitsnorm van meer dan 35%. Als gevolg van het beperkte niveau winstmarge zal de ruimte voor dividenduitkering bij dit beleid beperkt blijven.

ONTWIKKELINGEN BOEKJAAR 2022

Het rapportagejaar 2022 wordt hoofdzakelijk gekenmerkt door de volgende ontwikkelingen:

Compliance / werken met roosters: met het oog op een efficiënte inzet van medewerkers, lean-processen en compliance voerde Cyclus het werken met roosters in. Per 1 januari 2022 is het roostersysteem in gebruik genomen voor alle medewerkers in de uitvoering en is het de basis voor de planning en betaling van overwerk en onregelmatigheidstoeslag. Aan deze livegang lag een intensieve voorbereiding ten grondslag, waarin de softwareleverancier, projectgroep, klankbordgroep en medezeggenschap hun eigen verantwoordelijkheden kenden.
Financieel beleid: in 2022 stegen brandstofprijzen onevenredig met wat hiervoor in de kostprijzen was opgenomen. Na afstemming met alle gemeenten is een doorbelasting van de (tijdelijke) meerkosten doorgevoerd. Deze werkwijze is in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van 8 december 2022 geaccordeerd.
Medewerkers in dienst: Ultimo 2022 steeg het aantal mensen in eigen dienst verder naar 207 (nominaal) (2021: 201). Deze groei, en daarmee ook afname van de flexibele schil, is conform het personeelsbeleid dat in 2020 is ingezet. In 2022 was de beschikbaarheid van eigen personeel en flexibele krachten regelmatig krap, maar het beleid (meer beladers in eigen dienst) zal in 2023 ongewijzigd blijven.
Beheer en onderhoud inzamelmiddelen: eind 2021 is toenmalig leverancier BWaste gestopt met het onderhoud aan inzamelmiddelen. Begin 2022 volgde een faillissement, mede als gevolg van verlieslatende onderhoudscontracten. Om dit op te vangen heeft Cyclus tijdelijke (duurdere) overbruggingscontracten afgesloten met een nieuwe leverancier Newwaste. We werden ook geconfronteerd met veel achterstallig onderhoud. De grote afhankelijkheid van leveranciers heeft Cyclus doen besluiten tot een strategische heroriëntatie, waarbij Cyclus meer werkzaamheden zelf is gaan uitvoeren. Begin 2022 is gestart met het reinigen van ondergrondse verzamelcontainers en medio 2022 met het eerstelijns onderhoud hiervan. In 2023 wordt gestart met het tweedelijns onderhoud. Ook gaat Cyclus meer inzetten op het hergebruik/opknappen van inzamelmiddelen.
Het contract met de nieuwe leverancier Newwaste maakte Cyclus minder afhankelijk zoals dat in de situatie met leverancier BWaste het geval was, maar het had grote consequenties voor het prijspeil.
CyMergie: het onderzoek naar en het proces van de ontwikkeling van een GFT+E vergistingsinstallatie in samenwerking met Meerlanden N.V. stagneert sinds 2021. De uitdaging ligt bij het vinden van de juiste locatie of bij de planologie rondom een optionele locatie. In 2023 zal de onderzoeksfase worden vervolgd, om daarna met de stakeholders de juiste besluiten te kunnen nemen.
Circulaire activiteiten en verduurzaming: in 2022 zijn meerdere pilots gedraaid om circulaire initiatieven verder en structureler vorm te geven. Samen met gemeenten worden deze activiteiten uitgerold en ook geëvalueerd. Ook binnen Cyclus zijn onder collega’s circulaire kennissessies gehouden.
Het wagenpark wordt geleidelijk duurzamer/elektrischer. Voor inzamelvoertuigen is dit nog een brug te ver, wel is een proefperiode met inzamelvoertuigen op waterstof gereden. Beschikbaarheid van deze en elektronische voertuigen zal de komende tijd het onderwerp zijn van verder haalbaarheidsonderzoek.

TOELICHTING FINANCIEEL RESULTAAT 2022

Het boekjaar 2022 van Cyclus is afgesloten met een nettowinst van € 225.000 (2021: € 484.000). De winst bestaat uit het regulier bedrijfsresultaat, de resultaten met betrekking tot voorzieningen, financiële baten en lasten en eventueel te betalen vennootschapsbelasting.

Regulier bedrijfsresultaat
De totale omzet nam in 2022 toe met € 2.273.000 tot € 40.257.000 (2021: € 37.984.000). Deze toename is voornamelijk het gevolg van de stijging in het beheer en onderhoud van de inzamelmiddelen. Daarnaast ook door een groei van de dienstverlening inzameling en reiniging, projecten, eenmalige baten en indexaties. Het reguliere bedrijfsresultaat daalde ten opzichte van het vorige boekjaar met
€ 1.076.000 tot € 259.000, ofwel 0,6% van de omzet (2021: 3,5%). Deze afname van het bedrijfsresultaat is per saldo het gevolg van eenmalige kosten beheer en onderhoud inzamelmiddelen, efficiency- en productiviteitsverbetering, resultaten op projecten, tijdelijke inkoopvoordelen en lagere kapitaalslasten dan gecalculeerd.

Dividend of korting op omzet kapitaalintensieve middelen ten gunste van aandeelhoudende gemeenten
Het resultaat van 2022 geeft geen ruimte tot het verlenen van een korting of dividenduitkering. In 2021 werd een bedrag van € 708.000 gecrediteerd, in 2022 is dit met de betreffende aandeelhoudende gemeenten verrekend.

Voorziening personeel & organisatie
De voorziening voor personeel en organisatie betreft kosten die betrekking hebben op langdurig ziekteverzuim en inschattingskans op arbeidsongeschiktheid en voorziene kosten uit jubileumuitkeringen. In 2022 bedroegen de laatste kosten uit de 2016 reorganisatie € 7.000 en daalde de stand van de voorziening personeel en organisatie in totaal naar € 386.000 (2021: € 557.000).

Investeringen en kasstroom
De investeringen in 2022 kwamen in totaal uit op € 3.529.000 (begroting € 2.880.000), en hadden voornamelijk betrekking op het wagenpark en het areaal inzamelmiddelen. De afschrijvingslasten op vaste activa stegen in vergelijking met 2021 met € 142.000 naar € 2.011.000.

In 2022 is er kortstondig gebruik gemaakt van het rekening-courant krediet Bank Nederlandse Gemeenten N.V. (BNG) van maximaal € 3.000.000. Verder is binnen de faciliteit eind 2022 ter overbrugging van bevoorschotting een kasgeldlening van € 1.000.000 afgeroepen. De financieringslasten van € 77.000 zijn ontstaan uit zowel bereidstellingsprovisie, debet- en creditrente. Ultimo 2022 was € 7.763.000 aan liquide middelen beschikbaar mede als gevolg van de vooruit ontvangen bevoorschotting 2023.

De totale kasstroom in 2022 bedroeg € 957.000 negatief, met name veroorzaakt door het hogere niveau van investeringen.

TOELICHTING FINANCIËLE POSITIE 2022

Solvabiliteit ¹⁾Het balanstotaal nam in het boekjaar 2022 toe met € 736.000 (2,2%) tot € 33.484.000 (2021: afname 9,2%). Deze fluctueringen worden met name veroorzaakt door de bevoorschotting door de gemeenten voor of na balansdatum, eventuele opname kasgeldfaciliteit en de hoogte van investeringen. Het eigen vermogen (na resultaatsbestemming) nam toe met € 225.000 en komt uit op € 10.568.000 (2021: € 10.342.000). Als gevolg hiervan komt de solvabiliteit uit op 31,6% (Cyclus norm ≥ 35%) van het balanstotaal (voor resultaatbestemming) ten opzichte van 31,6% ultimo 2021. Wanneer de berekening van het balanstotaal wordt gecorrigeerd met de bevoorschotting door de gemeenten, dan komt de solvabiliteit uit op 41,9%.

Liquiditeit ²⁾ en werkkapitaal
Het werkkapitaal nam in het boekjaar 2022 af met € 1.489.000 en kwam uit op € 11.873.000 -/- (2021: toename € 469.000). Deze afname is met name het gevolg van het hogere bedrag aan investeringen. De current ratio2) komt uit op 0,47 (2021: 0,52). Tot op heden heeft Cyclus investeringen gefinancierd met eigen middelen en wordt minimaal gebruik gemaakt van bancaire financiering. Als gevolg hiervan is het saldo aan liquide middelen (en vlottende activa) de afgelopen jaren afgenomen in verhouding tot het saldo aan vlottende passiva. Dit verklaart dat de current ratio2) lager is dan de gestelde norm (≥ 1).

Rendement op het geïnvesteerd vermogen ³⁾De boekwaarde van de vaste activa nam in 2022 toe met 7,1% tot € 22.865.000 (2021: afname 0,7%) als gevolg van het eerder genoemde hogere investeringsniveau. Het reguliere bedrijfsresultaat daalde met € 1.076.000 tot € 259.000 (2021: € 1.335.000). Deze afname is per saldo het gevolg van verhoogde kosten beheer en onderhoud inzamelmiddelen, resultaten op projecten, mutaties in omzet verwerking, tijdelijke inkoopvoordelen maar ook prijsstijgingen en lagere kapitaalslasten dan gecalculeerd. Derhalve komt het rendement op het geïnvesteerde vermogen in het boekjaar 2022 uit op 1,1% (2021: 6,3%).

Financiering en rentedekkingsgraad ⁴⁾Cyclus heeft een kredietfaciliteit bij BNG van maximaal € 8.000.000 en is onderverdeeld in een kasgeldfaciliteit (€ 5.000.000) en een rekening-courantkrediet voor onbepaalde tijd (€ 3.000.000). Als zekerheden zijn aan de BNG verstrekt: een bankhypotheek op alle thans en in de toekomst aan de cliënt toebehorende onroerende zaken (waaronder begrepen erfpacht- en opstalrechten) met een pandrecht op de roerende zaken in de zin van artikel 3:254 van het Burgerlijk Wetboek (hulpzaken), beide eerste in rang, ten bedrage van in hoofdsom € 8.000.000 te vermeerderen met een opslag voor rente, boete en kosten van 50% van voornoemde hoofdsom. Van de kasgeldfaciliteit is gedurende 2022 kortstondig gebruik gemaakt voor een bedrag van € 3.000.000. Ultimo boekjaar 2022 heeft de onderneming de beschikking over € 7.763.000 aan liquide middelen (2021: € 8.720.000). In 2022 bedraagt de rentelast € 77.000 (2021: € 51.000) derhalve komt de rentedekkingsgraad uit op 30,0 (2021: 47,1).

RISICO’S

Governance

Vanaf 1 januari 2016 hebben de gemeenten, als aandeelhouders van Cyclus, statutair meer bevoegdheden gekregen en stellen zij o.a. jaarlijks de begroting en het investeringsplan vast. Dezelfde gemeenten zijn opdrachtgever en sluiten DVO’s af met Cyclus. Cyclus loopt hierdoor een risico in de zin dat belangen van gemeenten als aandeelhouder en als opdrachtgever kunnen verschillen, en dat belangen van gemeenten onderling kunnen verschillen.

Dit zou gevolgen kunnen hebben voor Cyclus als bedrijf. Het zou ertoe kunnen leiden dat er een conflict ontstaat tussen de instructiebevoegdheid van aandeelhouders en belang van de vennootschap. Wanneer de instructiecultuur verder gaat dan deze mogelijkheid dreigen er potentiële aansprakelijkheidsrisico’s.

Om die reden wordt vanuit de gemeenten zo veel als mogelijk de verantwoordelijkheid van de opdrachtgever gescheiden van de aandeelhoudersverantwoordelijkheid en worden binnen de verschillende overlegorganen aandeelhouderszaken gescheiden van klantzaken. Zowel de bestuurder van Cyclus, de Raad van Commissarissen en de gemeentelijke bestuurders hebben oog voor dit spanningsveld.

Rendement

Hoewel het winstniveau van Cyclus de laatste jaren een stabiel beeld geeft, valt het resultaat in 2022 wat terug met een rendement van 1,1%. Het is goed hierbij te beseffen dat deze resultaten deels gerealiseerd zijn door tijdelijke voor- en nadelen delen zoals:

Een tijdelijk financieringsvoordeel: bij de kostprijsbepaling voor kapitaalgoederen (onroerend goed, materieel, inzamelmiddelen, etc.) is gerekend met een interne rekenrente van 3%. Gezien de risico’s die Cyclus loopt, is dit een reële rendementseis voor langlopende investeringen. Echter in de praktijk heeft Cyclus nauwelijks financieringslasten met name als gevolg van de bevoorschottingswijze (werkkapitaalfinanciering, op halfjaarbasis). Cyclus heeft echter geen garanties dat dit zo blijft.
Een tijdelijke afschrijvingsvoordeel: Cyclus heeft te maken met vertraagde vervangingsinvesteringen (met name inzamelvoertuigen). Daarnaast staat het uitgevoerde groot onderhoud voor overslagstations nog niet in verhouding tot het geplande en geactualiseerde groot onderhoudsplan. De afschrijvingskosten zijn derhalve relatief laag. De komende periode zal dit voordeel afnemen doordat de voertuigen zullen worden vervangen en het groot onderhoud zal moeten worden uitgevoerd waardoor de afschrijvingslast zal toenemen.
Onvoorziene stijging van kosten door marktsituaties: in 2022 is er een belangrijke leverancier beheer en onderhoud inzamelmiddelen failliet gegaan. Daaruit ontstond op de markt een herijking van prijzen welke deel doorbelast konden worden, maar het inhalen van achterstallig onderhoud bijvoorbeeld niet.

Samenvattend betekent dit dat het structurele resultaat verbetert door efficiencyslagen maar dat nog steeds tijdelijke voor- of nadelen een belangrijke impact hebben op het rendement. Van belang is dat Cyclus in samenspraak met de gemeenten onderzoek doet naar nieuwe toekomstbestendige verdienmodellen in combinatie met een rendementsbeleid dat past bij het risicoprofiel van de onderneming.

Prijsstijgingen in de markt

Prijsstijgingen van brandstof- en energieprijzen en grondstofprijzen, reeds ingezet in het tweede halfjaar 2021 en versterkt in 2022, hebben een aanzienlijke impact op zowel Cyclus als haar klanten. Veel van de doorgevoerde prijsstijgingen worden door Cyclus doorbelast en hebben voor onze klantgemeenten ook impact op hun verantwoordingen en begrotingen.

Risicomanagement

Als overheidgedomineerde vennootschap voert Cyclus haar diensten uit binnen de gestelde wettelijke kaders en tegen een verantwoord en beheersbaar risicoprofiel dat past bij de gemeentelijke aandeelhouders en opdrachtgevers. Derhalve wordt binnen het managementsysteem van de organisatie actief gemonitord op kwaliteits-, arbo- en milieurisico’s. Processen worden ook actief gemonitord en op geconstateerde afwijkingen worden direct maatregelen getroffen.

Ten aanzien van financiële en kredietrisico’s voert Cyclus een prudent beleid in overeenstemming met de wet Financiering Decentrale Overheden (‘FIDO’) zoals is vastgelegd in het treasury-statuut.

Download dit jaarverslag

PDF-bestand (4,9 Mb)