Bestuursverslag

AFVALBELEID
DIENSTVERLENING
ORGANISATIE
MEDEZEGGENSCHAP (OR)
FINANCIEEL DIRECTIEVERSLAG

Bestuursverslag

AFVALBELEID
DIENSTVERLENING
ORGANISATIE
MEDEZEGGENSCHAP (OR)
FINANCIEEL DIRECTIEVERSLAG

BESTUURSVERSLAG

BESTUURSVERSLAG

Werken aan een schone en veilige leefomgeving doen we samen! Het creëren van een veilige werkomgeving voor onze medewerkers staat hierbij hoog in het vaandel. Het afgelopen jaar zijn mooie stappen gezet op de weg van de transitie naar een circulaire economie in 2050. In dit bestuursverslag kijken we terug op het jaar 2022 en blikken we vooruit. Nadat we hebben stilgestaan bij de medezeggenschap en na het bericht van de Raad van Commissarissen sluiten we dit bestuursverslag af met een financiële paragraaf.

AFVALBELEID

AFVALBELEID

Het realiseren van de VANG-doelstellingen is een belangrijke rode draad in de samenwerking tussen Cyclus en haar opdrachtgevers. VANG (Van Afval Naar Grondstof) is één van de manieren om duurzaamheid te realiseren en de omslag te maken naar een circulaire economie. De landelijke VANG-doelstelling van 2020 was een afvalscheidingspercentage van 75% met maximaal 100 kilo fijn huishoudelijk restafval per inwoner per jaar. Deze 100 kilo zou verder af moeten nemen naar maximaal 30 kilo per inwoner per jaar in 2025. Tot en met 2025 richt het uitvoeringsprogramma zich vooral op twee belangrijke aspecten:

  • Het nog beter scheiden van huishoudelijk restafval.
  • Het verbeteren van de kwaliteit van de afvalstromen.

Samen met de gemeenten investeert Cyclus in het structureel verlagen van de hoeveelheid restafval en het verhogen van de inzameling van waardevolle grondstoffen. 

In 2022 bedroeg de gemiddelde hoeveelheid huishoudelijk restafval per inwoner in de Cyclusregio 143 kilo (2021: 152 kilo) en het scheidingspercentage 68% (2021: 69%). Deze én een groot aantal gemeentespecifieke cijfers en ontwikkelingen presenteerde Cyclus aan haar gemeenten in de jaarlijkse factsheets. Deze factsheets vormen een mooi vertrekpunt om volgende stappen te nemen om de VANG-doelstellingen en een circulaire economie te realiseren.

ACTIES EN RESULTATEN GEMEENTEN IN 2022

Cyclus kijkt terug op een prettige en succesvolle regionale samenwerking met haar gemeenten in 2022. Samen met de gemeenten is verder nagedacht over maatwerktrajecten. Daarnaast heeft Cyclus gewerkt aan het verbeteren en uitbreiden van de dienstverlening bij de opdrachtgevers. Een aantal voorbeelden: 

In Alphen aan den Rijn is de inzameling van oud papier en karton (OPK) met vrijwilligers verder geoptimaliseerd. In 2022 zijn de eerste trainingen aan de vrijwilligers gegeven. Deze trainingen worden voortgezet in 2023.  

In Bodegraven-Reeuwijk zijn de ondergrondse verzamelcontainers herverdeeld. Een gedeelte van de verzamelcontainers voor restafval werd niet optimaal benut, dit terwijl er een tekort was aan verzamelcontainers voor waardevolle grondstoffen. Met de succesvolle afronding van dit project sluit de capaciteit van de verzamelcontainers weer beter aan bij het aanbod van de inwoners. 

Net als in 2021 is in 2022 de Mobiele Milieustraat weer ingezet. In juni en november was de Mobiele Milieustraat te vinden in meerdere kernen in de gemeente. 

Cyclus heeft voor Bodegraven-Reeuwijk een marktconsultatie uitgevoerd voor de aanbesteding van de gladheidbestrijding. Deze marktconsultatie loopt door in 2023. 

Ook is Bodegraven-Reeuwijk bezig met een optimalisatieslag voor de milieustraat. Hierbij heeft Cyclus een adviserende rol. Dit wordt in 2023 verder ontwikkeld. 

Gouda bestond 750 jaar. Cyclus droeg met verschillende diensten haar steentje bij aan dit grote evenement. Cyclus heeft in Gouda voor het eerst een pilot gedraaid met het gescheiden inzamelen van plastic verpakkingen, metalen verpakkingen en drankenkartons (PMD) bij evenementen. In 2023 wordt deze mogelijkheid ook aangeboden tijdens evenementen in andere gemeenten. 

In een aantal wijken met laagbouwwoningen is gestart met een pilot om PMD in te zamelen met minicontainers. Voorheen verliep de inzameling met PMD-zakken. Deze pilot loopt door in 2023. In 2021 is gestart met het ombouwen van verzamelcontainers voor restafval naar verzamelcontainers voor PMD in de buurt van hoogbouwlocaties. Dit om de capaciteit van de verzamelcontainers voor restafval beter te benutten en het aanbieden van PMD voor bewoners van hoogbouwlocaties toegankelijker te maken. Dit project is verder uitgevoerd in 2022 en loopt door in 2023. 

In 2022 is de Mobiele Milieustraat wederom ingezet. Inwoners konden de Mobiele Milieustraat van april tot en met oktober iedere eerste volle week van de maand op vier locaties in Gouda bezoeken. 

Voorheen kon het grof huishoudelijk afval tegen betaling aan huis opgehaald worden. Sinds 2022 hoeven inwoners van Gouda hier niet meer voor te betalen. Met deze dienstverlening hopen de gemeente en Cyclus het aantal dumpingen tegen te gaan. 

Er is een kringloopinnamepunt opgezet op de milieustraat in Gouda. Door dit innamepunt krijgen ingeleverde spullen die nog bruikbaar zijn een tweede leven. 

In 2021 heeft de gemeente Gouda een gedragsbeïnvloedingscampagne gelanceerd. Met deze campagne zetten zij in op een schone buurt. Ook in 2022 heeft Cyclus ondersteuning en advies geboden bij deze campagne. 

In Kaag en Braassem is de training van vrijwilligers voor de inzameling van OPK conform planning afgehandeld. Eind 2022 is gekeken naar de mogelijkheden om de OPK routes samen met de vrijwilligers te optimaliseren door over te stappen op zijbelading. In 2023 wordt hier verder vorm aan gegeven. 

In Krimpen aan den IJssel is de Mobiele Milieustraat voor het eerst ingezet. De Mobiele Milieustraat was van juli tot en met december een keer per maand te vinden op de weekmarkt. 

Bij hoogbouwlocatie Vijverflat is samen met de gemeente, Promen en Cyclus een pilot gehouden waarbij bewoners van de flat hun PMD en GFE bij de voordeur konden aanbieden. Deze pilot had als doel het PMD en GFE in het restafval te verminderen. De pilot duurde tot eind 2022. Ondanks de betrokkenheid en inzet van de bewoners, zijn de beoogde resultaten niet behaald en wordt de pilot niet verlengd. 

De inwoners van een aantal kernen in de gemeente Krimpenerwaard maakten al gebruik van minicontainers voor de inzameling van OPK. In 2022 hebben ook de inwoners van de overige kernen minicontainers voor OPK ontvangen. Met de inzet van minicontainers streven de gemeente en Cyclus naar één inzamelsysteem voor OPK voor de gehele gemeente.  

In 2022 was er een pilot met het grof huishoudelijk afval dat huis-aan-huis werd ingezameld. Het afval werd gedemonteerd en de waardevolle grondstoffen die hierbij zijn vrijgekomen, zijn apart gesorteerd en gerecycled.

De Mobiele Milieustraat is voor het eerst eenmalig ingezet in Schoonhoven. Ook is de gemeente Krimpenerwaard bezig met een optimalisatieslag voor de milieustraat. Hierbij heeft Cyclus een adviserende rol. Dit zal in 2023 verder worden ontwikkeld.

In de gemeente Nieuwkoop is de training van vrijwilligers voor de OPK inzameling conform planning uitgevoerd.

In 2022 opende het nieuwe Grondstoffenplein in de gemeente Waddinxveen. Het Grondstoffenplein is ruimer, overzichtelijker en moderner ingericht. 

Op het Grondstoffenplein is twee keer een pilot uitgevoerd met het demonteren van grof huishoudelijk afval. Een medewerker van Promen heeft het grof huishoudelijk afval extra uit elkaar gehaald, waarbij elke waardevolle grondstof apart werd gesorteerd en gerecycled.  

Cyclus is gestart met een dumpingenroute. Dumpingen en bijplaatsingen worden dagelijks weggehaald om het straatbeeld zo schoon mogelijk te houden. 

In 2022 is de gemeente gestart met een gedragsbeïnvloedingscampagne gericht op het verbeteren van de kwaliteit van de aangeboden grondstoffen en het aanbiedgedrag van inwoners. Cyclus heeft de gemeente ondersteund bij dit project. 

In de gemeente Zuidplas zijn verzamelcontainers voor groente-, fruit- en tuinafval + etensresten (GFT+E)  bij hoogbouwwoningen geplaatst. De gemeente en Cyclus hopen daardoor minder GFT+E afval tussen het restafval te zien. 

De gemeente Zuidplas is overgestapt op een nieuw betalingssysteem voor het aanbieden van fijn huishoudelijk restafval in een verzamelcontainer.Voorheen moesten inwoners vooraf betalen met een pas (prepaid). In 2022 is overgestapt op het achteraf betalen (postpaid). Om inzicht te krijgen in het aangeboden restafval hebben inwoners toegang gekregen tot het Diftarportal van Cyclus. 

In 2021 zijn verschillende pilots uitgevoerd in de gemeente Zuidplas om het scheiden van afval te stimuleren. In 2022 zijn de rapportages van deze pilots opgeleverd. In 2023 wordt gekeken naar de mogelijkheden om de pilots in de toekomst toe te passen. 

VERWERKING / GRONDSTOFFEN

Voor bijna alle grondstoffen geldt dat de verwerking minder opbrengt en/of meer gaat kosten. Enerzijds komt dit door de stijgende energieprijzen. Maar vooral de toenemende vervuiling van de grondstoffen drijft de kosten voor een goede verwerking op. Daarnaast beïnvloedt de vervuiling de kwaliteit van de gerecyclede grondstoffen sterk. Verwerkers stellen in dit verband steeds hogere kwaliteitseisen aan de grondstoffen. Dit zien we bijvoorbeeld bij OPK en PMD. Daarnaast accepteren bepaalde landen buiten Europa (zoals China) geen grondstoffen meer vanuit Europa. Het gaat hierbij vooral om plastic bedrijfsafval. Volgens de betreffende landen is het afval van westerse bedrijven vaak slecht gesorteerd en bevat het afval soms gevaarlijke stoffen. Deze ontwikkeling zorgt voor schommelingen in vraag en aanbod en daarmee ook op het gebied van de kosten.  

De circulaire economie is sterk in opmars. Steeds meer klein- en middenbedrijven richten zich op het hergebruik van grondstoffen om te voorkomen dat deze onnodig gerecycled of sterker nog verbrand worden. Dit is echter nog niet altijd financieel rendabel, wat zorgt voor plotselinge schommelingen in vraag en aanbod en daarmee ook in de verwerkingskosten. De verwachting is dat deze ontwikkeling de komende jaren verder doorzet.

In 2022 heeft Cyclus de verwerking van vijf grondstofstromen aanbesteed. Van 2019 tot medio 2022 waren deze grondstofstromen nog bij één partij ondergebracht. In 2022 zijn deze vijf grondstofstromen ondergebracht bij vier verschillende marktpartijen. Een aantal grondstoffen is ondergebracht bij de coöperatieve inkooporganisatie Midwaste. Midwaste is een samenwerkingsverband van veertien regionale afval- en reinigingsbedrijven. De intensivering van de samenwerking met Midwaste en de samenwerking met nieuwe marktpartijen heeft in 2022 de nodige inspanning vanuit Cyclus gevraagd. Het lidmaatschap van Midwaste wordt positief ervaren. Zo is het hele logistieke en financiële proces rondom de uitgebreide producentenverantwoordelijkheid (UPV) van matrassen door Midwaste uitstekend ingericht.

Cyclus blijft continu met de gemeenten in gesprek om te kijken wat samen ondernomen kan worden om de kwaliteit van de grondstoffen te verhogen. Zo zijn er in 2022 kwaliteitscontroles tijdens de huis-aan-huis-inzameling uitgevoerd en is Cyclus gestart met het product ‘Grondstofvangers’. Dit product heeft als doel de kwaliteit van de grondstoffen PMD, GFT+E en OPK te vergroten. Door de kwaliteit van deze grondstoffen veelvuldig te meten, deze metingen goed vast te leggen en vervolgens te analyseren, kan Cyclus haar gemeenten goed adviseren over de in te zetten interventies.

SAMEN SCHAKELEN NAAR CIRCULAIR

In 2021 zijn de eerste verkennende stappen gezet richting een circulaire economie. Toen lag de focus op het vergroten van de kennis, zowel bij gemeenten als de interne organisatie. Dit had als doel om meer draagvlak te creëren voor circulaire initiatieven. In 2022 zijn veel circulaire initiatieven in de praktijk getoetst en namen de gemeenten ook steeds meer circulaire producten af. In onderstaande alinea wordt een aantal van deze producten toegelicht. 

In 2022 is een businesscase opgesteld voor een demontagebedrijf. Bij een demontagebedrijf ligt de focus op het verminderen van afval door het winnen van waardevolle grondstoffen uit het huishoudelijk grofvuil die anders verloren zouden gaan. Zo worden uit een bank waardevolle grondstoffen als stof, foam, hout en metaal gehaald. Daarnaast ligt de focus op het sociale domein en op duurzaamheid. Voor dit project zijn een aantal pilots opgezet in diverse gemeenten. Cyclus hoopt in 2023 het demontagebedrijf officieel op te richten. 

Aan het einde van de zomerperiode is Cyclus gestart met een pilot waarbij opblaasartikelen apart worden ingezameld op de milieustraten in zes gemeenten. Voorheen belandde deze artikelen bij het restafval. De opblaasartikelen zijn gemaakt van PVC en zijn daarom goed te recyclen tot bijvoorbeeld een tuinslang, slippers en schoenzolen. In totaal is er 3.600 kilo aan opblaasartikelen ingezameld. De pilot krijgt in 2023 een vervolg. 

Namens een aantal gemeenten heeft Cyclus in 2022 een circulaire ambachtsnetwerk opgezet. Daar worden circulaire initiatieven verder uitgewerkt. Enkele initiatieven hebben in 2022 al plaatsgevonden. Denk hierbij aan het ontwikkelen van circulaire ambachtscentra. De samenwerking bestaat uit onder andere milieustraten, kringloopwinkels, repair cafés, scholen, ondernemers van onder andere de maakindustrie en het sociaal domein. In 2023 worden de netwerken en initiatieven verder uitgewerkt.  

Om kennis en ontwikkelingen te blijven delen, zijn vier themadagen georganiseerd voor beleidsmedewerkers van gemeenten. Ook is een platform opgezet waar afval- en reinigingsbedrijven uit Nederland samenkomen om kennis en ervaringen uit te wisselen.  

In 2021 is de NVRD gestart met een traineeship gericht op het verjongen van de afval- en reinigingsbranche. Net afgestudeerden gaan in twee jaar tijd bij drie verschillende organisaties aan de slag om mooie stappen te zetten naar een circulaire economie. In 2022 is de eerste trainee bij Cyclus gestart met de opdracht om onder andere de textielketen in kaart te brengen. In 2023 verwelkomt Cyclus een nieuwe trainee. 

Niet alleen extern maar ook bij Cyclus intern wordt aandacht besteed aan de circulaire economie. Zo is gestart met een circulaire werkgroep en zijn er in 2022 verschillende mooie initiatieven bedacht die in 2023 uitgevoerd gaan worden. Denk hierbij aan het wassen van werkhandschoenen voor de uitvoering, de inzameling van GFT+E, de inzameling van statiegeldflesjes en -blikjes voor het goede doel en het verduurzamen van het bedrijfsrestaurant.

‘Het afval werd gedemonteerd en de waardevolle grondstoffen die hierbij zijn vrijgekomen, zijn apart gesorteerd en gerecycled.’

Download dit jaarverslag

PDF-bestand (4,9 Mb)